Ś Ń Ń

Podobnie jak mieszkańcy innych polskich miast, coraz więcej warszawiaków odkrywa, że ich sąsiadami mieszkającymi drzwi obok są Ukraińcy, Białorusini, Mołdawianie, Rosjanie, Gruzini lub Uzbecy. To pierwszy raz od zakończenia II wojny światowej, gdy Polska przestaje być państwem monoetnicznym. Zachęcając do refleksji nad tą sytuacją, festiwal wprowadził perspektywę zewnętrzną, zapraszając do stworzenia wystawy kuratorów z kijowskiego kolektywu VCRC. Szeroko rozumiane sąsiedztwo jest na wystawie prezentowane z różnych punktów widzenia, obejmując aspekty warunków życiowych, praw pracowniczych, relacji tożsamościowych oraz w perspektywie społecznej i geopolitycznej.

Wystawa odbywała się w powojennym modernistycznym pawilonie Cepelia. Po transformacji systemowej uległ on wielu przeobrażeniom. Z niegdyś rozległej przestrzeni ekspozycyjno-sprzedażowej produktów polskiego rzemiosła, wykrawano mniejsze pomieszczenia o nowych funkcjach – m.in. punkt xero, kiosk, sklep, kafejka internetowa, klub czy kasyno. Praca projektowa na historycznym budynku rozpoczęła się więc od na poły archeologicznego zbadania wszystkich narosłych przez lata warstw – materialnych i symbolicznych – i, niezależnie od wieku, potraktowania ich z jednakową uwagą. Historie niesione przez budynek dotyczyły między innymi formowania polskiej tożsamości narodowej w czasach socrealizmu, zmian prawnych i organizacyjnych w dobie transformacji ustrojowej, reorientacji kulturowej i estetycznej przełomu wieków i powolnej utraty rozpoznawalności budynku zakrywanego przez warstwy reklam.

Przestrzeń wystawy została stworzona w oparciu o bogactwo nagromadzonych śladów historii. Odsłanianie i modyfikowanie poszczególnych warstw, wzbogaciło i nadało kierunek linii narracyjnej wystawy, a także wpłynęło na sposób ekspozycji i odbioru poszczególnych prac artystycznych. Stało się to m.in. przez wykorzystanie zastanego wystroju kasyna (służyło za miejsce ekspozycji prac opowiadających o styku rzeczywistości i wyobrażeń); czy odsłonięcie oryginalnych modernistycznych elementów budynku (w ramach opowieści o dziedzictwie i historii).